piątek, 29 marca 2024 r.

INFORMACJA

2019-02-28


               Szanowny Panie Wójcie,

               w załączniku przesyłam odpowiedź Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie

przyznawania rolnikom pomocy finansowej.

 

 

 

 

 

 


Szanowny Panie Przewodniczący,

dziękuję bardzo za przekazanie wniosku dotyczącego kwalifikacji obrębów ewidencyjnych gminy

Biszcza do obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami

w związku ze zmianą rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania

pomocy finansowej w ramach działania „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub

innymi szczególnymi ograniczeniami” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

2014-2020. W odniesieniu do tego wystąpienia pragnę przestawić następujące informacje

i wyjaśnienia.

  • 1. Zmiany wprowadzane w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na łata 2014-2020, dostosowują rozwiązania krajowe do prawa unijnego. Przypominam, że w 2003 r. Europejski Trybunał Obrachunkowy dokonał oceny funkcjonowania instrumentu ONW _ i wskazał na: (i) dużą różnorodność kryteriów do wyznaczenia tych obszarów w poszczególnych państwach członkowskich UE co nie zapewnia transparentności i porównywalności, (ii) słabe ukierunkowanie pomocy. Decyzja o zmianie sposobu delimitacji ONW została podjęta już w 2005 r. przez Radę Europejską. Przepisy regulujące w jednolity w całej UE sposób delimitację ONW weszły w Życie w perspektywie finansowej 2014-2020. Polska wdrożenie nowego sposobu delimitacjj ONW odłożyła na ostateczny termin na jaki powalają przepisy UE to jest 2019 r. Przełożyło się to na utrzymanie przez rolników na obszarach, które utraciły status ONW pełnych płatności ONW w okresie 2014-2018 r. Brak wdrożenia tych rozwiązań w 2019 r. skutkowałby wypłatą płatności ONW w obniżonej wysokości wszystkim uprawnionym do tego wsparcia rolnikom, natomiast od 2021 r. Polska nie mogłaby wspierać obszarów definiowanych jako ONW z ograniczeniami naturalnymi. 
  1. Zgodnie z rozporządzeniem nr 1305/2013 wyznaczenie zasięgów ONW z ograniczeniami naturalnymi prowadzono w oparciu o jednolite na terenie całej UE kryteria biofizyczne [odnośnie klimatu (długość okresu wegetacji, temperatura w okresie wegetacyjnym, brak wody), gleby iklimatu (słaba przepuszczalność gleby, uziarnienie gleby i kamienistość, głębokość strefy korzeniowej, słabe właściwości chemiczne, nadmierna wilgotność gleby), ukształtowania terenu]. Definicje tych kryteriów zostały przedstawione w załączniku nr 3 do ww. rozporządzenia a także wytycznych KE”. Równocześnie, obowiązkowym elementem nowej delimitacji było wyłączenie ze wsparcia tych jednostek administracyjnych (gmin/obrębów ewidencyjnych), *... na których znaczące ograniczenia naturalne zostały udokumentowane, ale przezwyciężono je dzięki inwestycjom lub działalności gospodarczej, lub dzięki normalnej produktywności gruntów, lub jeśli metody produkcji lub systemy rolnicze rekompensują utracone dochody lub dodatkowe koszty...” (rozporządzenie nr 1305/2013, art. 32, ust. 3) — tzw. procedura zawężenia obszarów (ang. fine tuning). Szczegółowy opis procedury delimitacjj ONW znajduje się na stronie internetowej MRiRW”.
  2. Utrata statusu ONW typ nizinny w Polsce w tym przez część obrębów ewidencyjnych gminy Biszcza jest wynikiem odejścia od dotychczas stosowanych kombinacji kryteriów ( Wskażnik Waloryzacji Rolniczej Przestrzeni Produkcyjnej oraz czynniki demograficzne” gęstość zaludnienia w gminie i procent ludności w gospodarstwach rolnych). W okresie 2004-2018 część obszarów, w tym cała gmina Biszcza została zakwalifikowana do ONW typ nizinny z uwagi na niską gęstość zaludniania przy względnie dobrej, jak na warunki Polskie, wartości potencjału przestrzeni produkcji rolnej. Gęstość zaludnienia w gminie Biszcza w 2004 r. wynosiła 38 osób/km”, natomiast WWRPP = 67,5 pkt.
  3. Rozumiemy argumenty wójta gminy Biszcza, wskazujące na utrudnienia dostrzegane przez pryzmat prowadzonej przez siebie dzielności rolniczej w konkretnych warunkach, W wielu przypadkach utrudnienia te były przedmiotem analiz Instytutów naukowych (IUNG-PIB oraż IERiGŹ-PIB). W wyniku tych prac okazało, się że obszary dotychczas objęte ONW, a zakwalifikowane na podstawie niskich wartości wskaźnika demograficznego nie spełniają wymogów nowej delimitacji ONW, ponieważ na kwalifikację gmin lub obrębów ewidencyjnych do ONW typ z ograniczeniami naturalnymi miały wpływ przede wszystkim dwa elementy. Pierwszy to obecność na danym obszarze (obrębie ewidencyjnym lub gminie) ograniczeń naturalnych zdefiniowanych poprzez kryteria biofizyczne drugi to minimalny (co najmniej 60%) udział powierzchni użytków rolnych objętych tymi utrudnieniami w danej gminie lub obrębie ewidencyjnym.
  4. W przypadku gminy Biszcza analizy rozkładu przestrzennego kryteriów biofizycznych prowadzone przez IUNG-PIB wykazały, że o ile pojawiają się na terenie gminy użytki rolne spełniające te kryteria o tyle ich udział w całkowitej powierzchni użytków rolnych jest niższy od wymaganego (co najmniej 60%) w gminie. Na poziomie gminy Biszcza kryteria biofizyczne (przy założonych w rozporządzeniu 1305/2013 definicjach i wartościach progowych) spełnia łącznie 28,2% użytków rolnych. Z tego powodu cała gmina Biszcza nie mogła zostać zakwalifikowania do ONW z ograniczeniami naturalnymi. Uwzględniając powyższą sytuację IUNG-PIB przeprowadził procedurę uszczegółowienia aby sprawdzić, które obręby ewidencyjne w gminie Biszcza, które spełniają warunek minimalnego udziału użytków rolnych. Okazało, się że ograniczenia naturalne, definiowane przez przywołane powyżej kryteria biofizyczne na poziomie co najmniej 60% powierzchni użytków rolnych, występują w pięciu obrębach ewidencyjnych: Budziarze, Gózd Lipiński. Suszka, Wółka Biska, Żary. Pozostałe obręby ewidencyjne w gminie Biszcza nie spełniają tego warunku.
  5. Jednocześnie informuję, że na przestrzeni ostatnich lat przeprowadzono analizy utrudnień, na podstawie których wyodrębniono nową kategorię ONW typ specyficzny (niekorzystne warunki o walorach przyrodniczo-turystycznych). Miało to również łagodzić skutki nowej delimitacji (dzięki temu niektóre obszary utrzymały status ONW). IUNG-PIB opracował wskaźnik zintegrowany będący funkcją kilku miar (tj. udział wód stojących w powierzchni całkowitej, udział lasów w powierzchni całkowitej, udział trwałych użytków zielonych w powierzchni użytków rolnych, udział obszarów nie poddanych antropopresji w powierzchni ogółem). Wskaźnik ten określono jako wskaźnik cenności przyrodniczo-turystycznej (WCPT). Równocześnie, jako uzupełnienie wskaźnika cenności przyrodniczo-turystycznej został wykorzystany wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej (WWRPP). Rozwiązanie takie skutkuje objęciem wsparciem ONW typ specyficzny obrębu ewidencyjnego Wola Kulońska w gminie Biszcza.
  6. Jednocześnie informuję, że dla obszarów, które na skutek nowej delimitacji utraciły status ONW typ nizinny zapewniono wsparcie przejściowe. W 2019 r. płatność ta wyniesie 80% średniej płatności ONW w PROW 2007-2013, a w 2020 r. — 25 euro/ha, przy jednoczesnym zachowaniu progów degresywności w zależności od łącznej powierzchni działek rolnych lub ich części objętych pomocą obowiązujących dla płatności ONW. Są to maksymalne możliwe poziomy wynikające z przepisów UE. Dodatkowo informuję, że ukierunkowano części środków w ramach PROW 2014-2020 na działania wspierające jednostki administracyjne (lub regiony), w których nastąpiła strata w powierzchni obszarów ONW (rozwiązanie to dotyczy Zalesiania i tworzenia terenów zalesionych). W toku ustaleń ze służbami KE jest przygotowanie takich preferencji dla działania

 

 

« powrót